نياز به امام

پس از روشن شدن ديدگاهها، بجاست به اين سؤال پاسخ دهيم كه با وجود قرآن و سنّت پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) چه نيازي به امام و رهبر ديني ـ آنگونه كه شيعه معتقد است ـ وجود دارد؟

براي ضرورت وجود امام، دليل‌هاي فراواني بيان شده است ولي ما تنها به يك بيان ساده، اكتفا مي‌كنيم:

همان دليلي كه نياز به پيامبر را بيان مي‌كند، بيانگر نياز مردم به «امام» نيز است. زيرا از سويي، اسلام آخرين دين و حضرت محمّد(صلي الله عليه و آله وسلم) آخرين پيامبر خداست، بنابراين، اسلام بايد پاسخگوي تمام نيازهاي بشر تا قيامت باشد. از سوي ديگر، قرآن كريم، اصول و كليات احكام و معارف الهي را بيان كرده است و تبيين و توضيح آن به پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) واگذار شده است.⁴ ولي روشن است كه پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) به عنوان رهبر مسلمين، مطابق نيازها و ظرفيت جامعه اسلامي زمان خود به بيان آيات الهي پرداخته است و لازم است براي او جانشينان لايقي باشد كه همچون او متصل به درياي بيكران علم خدا باشند تا آنچه را پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم)، تبيين نفرموده است، بيان كنند و نيازهاي جامعه مسلمين را در هر زمان، پاسخ گويند.

در روايتي كه شيعه و سنّي از پيامبر اسلام(صلي الله عليه و آله وسلم) نقل كرده‌اند آمده است:

«اِنّي تارِكٌ فيكُمُ الثَّقَلَينِ كِتابَ اللّهِ وَ عِتْرَتي؛ ما اِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِما لَنْ تَضِلّوُا بَعْدي اَبَداً...⁵

به راستي كه من دو چيز گرانبها در ميان شما باقي مي‌گذارم: قرآن و اهل‌بيتم، تا وقتي به اين دو چنگ بزنيد هرگز پس از من گمراه نخواهيد شد.»

طبق اين حديث، هيچ زماني خالي از حضور عترت پيامبر در كنار قرآن نخواهد بود.

همچنين امامان(عليهم السلام)، نگهبان ميراث به جا مانده از پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) و نيز مبين و مفسّر حقيقي قرآن كريم هستند تا دين خدا دستخوش تحريفِ غرض ورزان و دشمنان قرار نگيرد و اين سرچشمه زلال تا قيامت، پاك و پاكيزه باقي ماند.

بعلاوه «امام» به عنوان انسان كامل، الگوي جامعي در همه ابعادِ انساني است و بشر نياز جدّي به چنين نمونه‌اي دارد كه با دستگيري و هدايت او، آنگونه كه در خور كمال انساني اوست تربيت گردد و در پرتو راهنمايي‌هاي اين مربي آسماني از انحراف‌ها و دام‌هاي نفس سركش خود و شيطان‌هاي بيروني محفوظ بماند.

از مطالب بالا روشن شد كه نياز مردم به امام يك نياز حياتي است و برخي از وظايف امام به شرح زير است:

ـ رهبري و اداره امور جامعه (تشكيل حكومت)

ـ حفظ دين و آئين پيامبر از تحريف و بيان صحيح قرآن؛

ـ تزكيه نفوس و هدايت معنوي مردم؛⁶